21
декабрь
2018
«Қышқыл, негіз және тұздардың сапалық құрамын тәжірибелермен дәлелдеу»
Қысқа мерзімді жоспар
Сабақ: № Мектеп: Иван Трубицын атындағы №17 жалпы білім беретін мектеп -гимназия
Күні: 21.11.2018 Мұғалімнің аты –жөні: Таубаева Дамира Серикхановна
Сынып: 10«А» Қатысқаны: 22 Қатыспағаны: 1
Сабақтың
тақырыбы Тұздар гилролизі. №3 з.т. «Қышқыл, негіз және тұздардың сапалық құрамын тәжірибелермен дәлелдеу».
Сабақ мақсаттары 1. Әртүрлі тұз ерітінділерінің ортасын болжайды, анықтайды.
2. Заттардың суда еруі тек физикалық процесс қана емес, еріген заттың сумен әрекеттесуімен қатар жүретін химиялық процесс екендігін ажыратады.
3. Тұздар гидролизінің теңдеулерін құрарстырып, түсіндіреді
Бағалау критерийлері • тұздар гидролизінің теңдеулерін құрарстырады;
• тұздардың табиғатын тәжірибе жүзінде анықтайды;
• эксперимент нәтижелері бойынша тұз ерітіндісінің рН ортасын анықтайды.
Тілдік мақсаттар
Пәнге қатысты лексика мен терминология:
қазақша орысша Ағылшынша
Сутектік көрсеткіш Водородный показатель PH
Тұздар гидролизі Гидролиз солей Hydrolysis of salts
Бейтарап орта Нейтральная среда A neutral environment
Қышқылдық орта Кислая среда Acidic environment
Сілітілік орта Щелочная среда Alkaline
Ойлау дағдылары
ның деңгейі Білу, түсіну, қолдану, жоғары деңгей дағдылары
Құндылықтар-ға баулу
1. Топ жұмысы – ұжымшылдық, ортақ істің нәтижесіне жауапкершілік;
2. Зайырлы қоғам және жоғары руханият;
3. Қарым –қатынас жасау қабілеті;
4. Өмірбойы оқуға дайын болу;
5. Сын тұрғысынан ойлау;
Пәнаралық байланыс Ағылшын – терминдік сөздермен жұмыс жасау (аудармашы сайты)
Биология, жаратылыстану
Сабақбарысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
Сабақтың басы
Жаңа сабақ
Ұйымдастыру кезеңі
3 тілде сәлемдесу:
сәлеметсіздерме, здраствуйте, hello.
Үй тапсырмасын тексеру:
1. Жылу эффектісі бойынша химиялық реакциялар жіктелінеді?
2. Өршіткі қатысында жүретін рекция?
3. Орынбасу реакциясы қандай заттардың арасында жүреді?
4. Тотығу –тотықсыздану реакциялары дегеніміз?
5. Бір бағытта жүретін реакциялар?
6. Реагенттер мен өнімдер бірдей агрегаттық күйде болатын реакциялар?
7. Дисмутация дегеніміз?
8. Электронды беретін элеменет?
9. Электронды алу процесі?
10. рН =7 қандай орта?
Ой шақыру : ( видео көрсетілім)
https://bilimland.kz/kk/subject/ximiya/10-synyp/tuzdar-gidrolizi
Талқылаусұрақтары:
1. Тәжірибеде не байқадыңдар?
2. Осы үдеріс қалай аталады?
3. Сіз қандай қорытынды жасайсыз?
бірлескен талқылау нәтижесінде барлық оқушылар сабақтың тақырыбын және мақсатын тұжырымдауға болады.
Тұздар гидролизі – нәтижесінде әлсіз электролиттің түзілуіне әкелетін тұздың сумен қайтымды әрекеттесуі
Гидролизге ұшырамайды
күшті негіз катиондары Na+; Cs+; Ca2+; Rb+; K+; Li+; Ba2+; Sr2+
күшті қышқыл аниондары SO42-,NO3-, Cl-, Br-
Гидролизге ұшырайды
әлсіз негіз катиондары Al3+; Fe3+; Cu2+; Hg2+; Fe2+
әлсіз қышқыл аниондары S2-, SO3 2-, NO2- , CO32-, PO43-, CH3COO-
Гидролиз теңдеуі
Катион бойынша гидролиз нәтижесінде негіздік тұз бен сутек иондары түзіледі:
AlCl3 + 3H2O Al(OH)3 (қ) + 3H+ + 3Cl –
pH < 7, қышқылдық орта, катион бойынша гидролиз.
Анион бойынша гидролиз нәтижесінде қышқылдық тұз бен гидроксид иондары түзіледі:
Na2CO3 + 2H2O H2CO3 + 2Na+ + 2OH –
pH < 7 , сілтілік орта, анион бойынша гидролиз.
Гидролиз соңына дейін жүреді, яғни қышқыл мен негіз түзілгенше:
Al2S3 + 6H2O2 Al(OH)3 (қ) + 3H2S (г)
pH = 7 , бейтарап орта, катион және анион бойынша гидролиз:
Сабақтың ортасы
3 топқа бөлу
3-топта берілген әріптер бойынша рөлмен, зерханалық тәжірибені орындайды. Әр топтың сарапшысы өзге топты бағалайды. Қосымша №2
№3 зертханалық тәжірибе «Қышқыл, негіз және тұздардың сапалық құрамын тәжірибелермен дәлелдеу».
Мақсаты: Қышқыл, негіз және тұздардың сапалық құрамын,тұз ертінділерінің ортасын анықтауды уйрену.
Құралдар мен реактивтер: Тұз, сілті, қышқыл ерітінділері, сынауықтар, индикаторлар.
Жұмыс барысы: 10 сынып, химия оқулық бет №1 тапсырма
І топ №1 тәжірибе
ІІ топ №2 тәжірибе
ІІІ топ №3 тәжірибе
№2 тапсырма: тұз ертінділерінің ортасын анықтау
І топ мыс (ІІ) сульфаты
ІІ топ калий карбонаты
ІІІ топ барий нитраты
Жеке жұмыс https://bilimland.kz/upload/platform_lessons/L_12547/25.pdf?v1532926440622
Жұптық жұмыс. Берілген тұздардың ортасын анықтаңыз
І нұсқа ІІ нұсқа
Fe(NO3)3 CaCl2
Na2S NaNO2
BaCl2 CaBr2
Сабақты бекіту
Топтарға арналған талқылау тапсырмасы Қосымша №2
І- топ Гидролиз адам өмірінде
ІІ-топ Гидролиз ауыл шаруашылығында
ІІІ-топ Гидролиз табиғатта
Төрт сөйлем тәсілі
Пікір
Дәлел
Мысал
Қорытынды
Сабақтың соңы
Үйге тапсырма: §1.11 10- ЕТЖ -1 дәп. №1, 38 бет тест №5 №1-10
Кері байланыс
БББ» кестесі:
Қандай ой пайда болды? Не сезіндім? Не ұнады? Не қиын болды?
Саралау – Сіз қандай
тəсілмен көбірек қолдау
көрсетпексіз? Сіз басқаларға
қарағанда қабілетті
оқушыларға қандай
тапсырмаларбересіз? Бағалау – Сіз
оқушылардың
материалды игеру
деңгейін қалай тексеруді
жоспарлапотырсыз? Денсаулық жəне
қауіпсіздіктехникасын
сақтау
Сабақ барысында ой шақыру кезеңінде топтарға сұрақ қою барысында әр топтан жылдам жауап берген оқушыларды яғни қабілетті оқушыларды саралап, зертханалық жұмыс кезінде сарапшы міндетін жүктеймін. «Ауа райы» әдісі арқылы оқушылардың топтағы жұмысын бағалайды.
Зертханалық жұмысты топтың жұмысын сарапшылар «Табыс ағашы» әдәсәмен бағалайды. Ал топтағы оқушылар бағдаршамның көздерімен өзін-өзі бағалайды.
Бекіту тапсырмасын орындауда топтар «Бас бармақ» әдісімен бір-бірін бағалайды. Зертханалық жұмыс кезінде қауіпсіздіктехникасы ережелерін сақтау
Сабақбойынша рефлексия
Сабақмақсаттары немесеоқумақсаттарышынайы,қолжетімдіболдыма?
Барлықоқушылароқумақсатынақол
жеткіздіме?
Егероқушылар оқумақсатынажетпегенболса, неліктендеп
ойлайсыз?
Сабақтасаралаудұрыс
жүргізілдіме?
Сабақкезеңдеріндеуақыттытиімді
пайдаландыңызба?
Сабақжоспарынанауытқуларболдымажəненеліктен? Сабақ соңында сыныпқа «БББ» кестесі бойынша рефлексиясын оқушылардың бүгінгі тақырыпты қалай түсінгендігін және алған әсерін, көңіл- күйін анықтау мақсатында жүргізіледі.
Сабақтың мақсаты оқу мақсатына негізделе отырып, СМАРТ форматына сай, яғни нақты, шынайы, қол жетімді әрі уақытпен сәйкес келе алатындай етіп қойылды.
Оқу мақсатына қол жеткізеді
Сабақты саралау 7 тәсілде толығымен қамтылған.
Сабаққа арналған 40 минут толығымен қамтылды.
Қосымша №1
Сарапшы парағы
№ Дескриптор Белгі
«+» дұрыс, «-» бұрыс
1. тәжірибе жүргізгенде эксперименттің жүйелі құрылуын ұстанады
2. қауіпсіздік ережесін сақтады
3. тәжірибе барысында бақылауды дұрыс жүргізеді
4. ертіндінің ортасын анықтайды
5. гидролиз теңдеуін дұрыс құрастырады
6. тәжірибені теориямен байланыстыра алады
Бағалау «Табыс ағашы»
Қосымша №2
Топтарға талқылау тапсырмасы
І -топ Гидролиз адам өмірінде
Төрт сөйлем тәсілі
1. Пікір
2. Дәлел
3. Мысал
4. Қорытынды
ІІ -топ Гидролиз ауыл шаруашылығында
Төрт сөйлем тәсілі
1. Пікір
2. Дәлел
3. Мысал
4. Қорытынды
ІІІ-топ Гидролиз табиғатта
Төрт сөйлем тәсілі
1. Пікір
2. Дәлел
3. Мысал
4. Қорытынды
Сабақ: № Мектеп: Иван Трубицын атындағы №17 жалпы білім беретін мектеп -гимназия
Күні: 21.11.2018 Мұғалімнің аты –жөні: Таубаева Дамира Серикхановна
Сынып: 10«А» Қатысқаны: 22 Қатыспағаны: 1
Сабақтың
тақырыбы Тұздар гилролизі. №3 з.т. «Қышқыл, негіз және тұздардың сапалық құрамын тәжірибелермен дәлелдеу».
Сабақ мақсаттары 1. Әртүрлі тұз ерітінділерінің ортасын болжайды, анықтайды.
2. Заттардың суда еруі тек физикалық процесс қана емес, еріген заттың сумен әрекеттесуімен қатар жүретін химиялық процесс екендігін ажыратады.
3. Тұздар гидролизінің теңдеулерін құрарстырып, түсіндіреді
Бағалау критерийлері • тұздар гидролизінің теңдеулерін құрарстырады;
• тұздардың табиғатын тәжірибе жүзінде анықтайды;
• эксперимент нәтижелері бойынша тұз ерітіндісінің рН ортасын анықтайды.
Тілдік мақсаттар
Пәнге қатысты лексика мен терминология:
қазақша орысша Ағылшынша
Сутектік көрсеткіш Водородный показатель PH
Тұздар гидролизі Гидролиз солей Hydrolysis of salts
Бейтарап орта Нейтральная среда A neutral environment
Қышқылдық орта Кислая среда Acidic environment
Сілітілік орта Щелочная среда Alkaline
Ойлау дағдылары
ның деңгейі Білу, түсіну, қолдану, жоғары деңгей дағдылары
Құндылықтар-ға баулу
1. Топ жұмысы – ұжымшылдық, ортақ істің нәтижесіне жауапкершілік;
2. Зайырлы қоғам және жоғары руханият;
3. Қарым –қатынас жасау қабілеті;
4. Өмірбойы оқуға дайын болу;
5. Сын тұрғысынан ойлау;
Пәнаралық байланыс Ағылшын – терминдік сөздермен жұмыс жасау (аудармашы сайты)
Биология, жаратылыстану
Сабақбарысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
Сабақтың басы
Жаңа сабақ
Ұйымдастыру кезеңі
3 тілде сәлемдесу:
сәлеметсіздерме, здраствуйте, hello.
Үй тапсырмасын тексеру:
1. Жылу эффектісі бойынша химиялық реакциялар жіктелінеді?
2. Өршіткі қатысында жүретін рекция?
3. Орынбасу реакциясы қандай заттардың арасында жүреді?
4. Тотығу –тотықсыздану реакциялары дегеніміз?
5. Бір бағытта жүретін реакциялар?
6. Реагенттер мен өнімдер бірдей агрегаттық күйде болатын реакциялар?
7. Дисмутация дегеніміз?
8. Электронды беретін элеменет?
9. Электронды алу процесі?
10. рН =7 қандай орта?
Ой шақыру : ( видео көрсетілім)
https://bilimland.kz/kk/subject/ximiya/10-synyp/tuzdar-gidrolizi
Талқылаусұрақтары:
1. Тәжірибеде не байқадыңдар?
2. Осы үдеріс қалай аталады?
3. Сіз қандай қорытынды жасайсыз?
бірлескен талқылау нәтижесінде барлық оқушылар сабақтың тақырыбын және мақсатын тұжырымдауға болады.
Тұздар гидролизі – нәтижесінде әлсіз электролиттің түзілуіне әкелетін тұздың сумен қайтымды әрекеттесуі
Гидролизге ұшырамайды
күшті негіз катиондары Na+; Cs+; Ca2+; Rb+; K+; Li+; Ba2+; Sr2+
күшті қышқыл аниондары SO42-,NO3-, Cl-, Br-
Гидролизге ұшырайды
әлсіз негіз катиондары Al3+; Fe3+; Cu2+; Hg2+; Fe2+
әлсіз қышқыл аниондары S2-, SO3 2-, NO2- , CO32-, PO43-, CH3COO-
Гидролиз теңдеуі
Катион бойынша гидролиз нәтижесінде негіздік тұз бен сутек иондары түзіледі:
AlCl3 + 3H2O Al(OH)3 (қ) + 3H+ + 3Cl –
pH < 7, қышқылдық орта, катион бойынша гидролиз.
Анион бойынша гидролиз нәтижесінде қышқылдық тұз бен гидроксид иондары түзіледі:
Na2CO3 + 2H2O H2CO3 + 2Na+ + 2OH –
pH < 7 , сілтілік орта, анион бойынша гидролиз.
Гидролиз соңына дейін жүреді, яғни қышқыл мен негіз түзілгенше:
Al2S3 + 6H2O2 Al(OH)3 (қ) + 3H2S (г)
pH = 7 , бейтарап орта, катион және анион бойынша гидролиз:
Сабақтың ортасы
3 топқа бөлу
3-топта берілген әріптер бойынша рөлмен, зерханалық тәжірибені орындайды. Әр топтың сарапшысы өзге топты бағалайды. Қосымша №2
№3 зертханалық тәжірибе «Қышқыл, негіз және тұздардың сапалық құрамын тәжірибелермен дәлелдеу».
Мақсаты: Қышқыл, негіз және тұздардың сапалық құрамын,тұз ертінділерінің ортасын анықтауды уйрену.
Құралдар мен реактивтер: Тұз, сілті, қышқыл ерітінділері, сынауықтар, индикаторлар.
Жұмыс барысы: 10 сынып, химия оқулық бет №1 тапсырма
І топ №1 тәжірибе
ІІ топ №2 тәжірибе
ІІІ топ №3 тәжірибе
№2 тапсырма: тұз ертінділерінің ортасын анықтау
І топ мыс (ІІ) сульфаты
ІІ топ калий карбонаты
ІІІ топ барий нитраты
Жеке жұмыс https://bilimland.kz/upload/platform_lessons/L_12547/25.pdf?v1532926440622
Жұптық жұмыс. Берілген тұздардың ортасын анықтаңыз
І нұсқа ІІ нұсқа
Fe(NO3)3 CaCl2
Na2S NaNO2
BaCl2 CaBr2
Сабақты бекіту
Топтарға арналған талқылау тапсырмасы Қосымша №2
І- топ Гидролиз адам өмірінде
ІІ-топ Гидролиз ауыл шаруашылығында
ІІІ-топ Гидролиз табиғатта
Төрт сөйлем тәсілі
Пікір
Дәлел
Мысал
Қорытынды
Сабақтың соңы
Үйге тапсырма: §1.11 10- ЕТЖ -1 дәп. №1, 38 бет тест №5 №1-10
Кері байланыс
БББ» кестесі:
Қандай ой пайда болды? Не сезіндім? Не ұнады? Не қиын болды?
Саралау – Сіз қандай
тəсілмен көбірек қолдау
көрсетпексіз? Сіз басқаларға
қарағанда қабілетті
оқушыларға қандай
тапсырмаларбересіз? Бағалау – Сіз
оқушылардың
материалды игеру
деңгейін қалай тексеруді
жоспарлапотырсыз? Денсаулық жəне
қауіпсіздіктехникасын
сақтау
Сабақ барысында ой шақыру кезеңінде топтарға сұрақ қою барысында әр топтан жылдам жауап берген оқушыларды яғни қабілетті оқушыларды саралап, зертханалық жұмыс кезінде сарапшы міндетін жүктеймін. «Ауа райы» әдісі арқылы оқушылардың топтағы жұмысын бағалайды.
Зертханалық жұмысты топтың жұмысын сарапшылар «Табыс ағашы» әдәсәмен бағалайды. Ал топтағы оқушылар бағдаршамның көздерімен өзін-өзі бағалайды.
Бекіту тапсырмасын орындауда топтар «Бас бармақ» әдісімен бір-бірін бағалайды. Зертханалық жұмыс кезінде қауіпсіздіктехникасы ережелерін сақтау
Сабақбойынша рефлексия
Сабақмақсаттары немесеоқумақсаттарышынайы,қолжетімдіболдыма?
Барлықоқушылароқумақсатынақол
жеткіздіме?
Егероқушылар оқумақсатынажетпегенболса, неліктендеп
ойлайсыз?
Сабақтасаралаудұрыс
жүргізілдіме?
Сабақкезеңдеріндеуақыттытиімді
пайдаландыңызба?
Сабақжоспарынанауытқуларболдымажəненеліктен? Сабақ соңында сыныпқа «БББ» кестесі бойынша рефлексиясын оқушылардың бүгінгі тақырыпты қалай түсінгендігін және алған әсерін, көңіл- күйін анықтау мақсатында жүргізіледі.
Сабақтың мақсаты оқу мақсатына негізделе отырып, СМАРТ форматына сай, яғни нақты, шынайы, қол жетімді әрі уақытпен сәйкес келе алатындай етіп қойылды.
Оқу мақсатына қол жеткізеді
Сабақты саралау 7 тәсілде толығымен қамтылған.
Сабаққа арналған 40 минут толығымен қамтылды.
Қосымша №1
Сарапшы парағы
№ Дескриптор Белгі
«+» дұрыс, «-» бұрыс
1. тәжірибе жүргізгенде эксперименттің жүйелі құрылуын ұстанады
2. қауіпсіздік ережесін сақтады
3. тәжірибе барысында бақылауды дұрыс жүргізеді
4. ертіндінің ортасын анықтайды
5. гидролиз теңдеуін дұрыс құрастырады
6. тәжірибені теориямен байланыстыра алады
Бағалау «Табыс ағашы»
Қосымша №2
Топтарға талқылау тапсырмасы
І -топ Гидролиз адам өмірінде
Төрт сөйлем тәсілі
1. Пікір
2. Дәлел
3. Мысал
4. Қорытынды
ІІ -топ Гидролиз ауыл шаруашылығында
Төрт сөйлем тәсілі
1. Пікір
2. Дәлел
3. Мысал
4. Қорытынды
ІІІ-топ Гидролиз табиғатта
Төрт сөйлем тәсілі
1. Пікір
2. Дәлел
3. Мысал
4. Қорытынды